Pedagogische achtergrond

Jaarfeesten - het hele jaar feest!

De jaarfeesten worden op De Wingerd erg belangrijk gevonden. In de eerste plaats omdat de kinderen graag al die feesten bijwonen natuurlijk! Maar er is meer. Het gaat ook om ritme, verbinding en betekenis. Zoals de dag en de nacht elkaar afwisselen, zo volgen ook de dagen van de week elkaar op. En de maanden van het jaar. En de vier seizoenen van de natuur. Ze vormen allemaal samen een jaar, en elke dag van het jaar is er wel iemand 'jarig'. Al deze gebeurtenissen vinden plaats in een weerkerende cyclus, en worden daarom op een herkenbare wijze gevierd. Op die manier leren de kinderen zich te oriënteren in het jaarverloop. Mens en natuur staan niet los van elkaar. De verschijningsvorm van de seizoenen werkt in op hun innerlijke beleving. Elk seizoen is een nieuwe uitdaging om zich te verbinden met de sfeer en de betekenis van het bijhorende feest. Dat kan de advent zijn, Sinterklaas, Pasen of Maria Lichtmis.

We merken al jaren dat de kinderen op De Wingerd erg genieten van de manier waarop we op school omgaan met de natuur. We maken met plezier gebruik van de seizoenstafel in de klas, waarop de oogst van de natuur terug te vinden is. Dit versterkt niet alleen hun innerlijke band met de natuur, het brengt hen ook rust of inspiratie, en het leidt tot eerbied en dankbaarheid voor al het goede en het mooie. Het vieren van de jaarfeesten sluit hier nauw op aan. We trekken naar buiten - weer of geen weer - om ons te verbinden met de buitenwereld. We vieren het feest vanuit de beweging: wandelend, zingend, springend... terwijl er natuurlijk ook verhalen worden verteld - de bijhorende legendes en de sprookjes - opdat de verbeelding van elk kind zoveel mogelijk wordt aangesproken. Daarom vieren we dus feest: om de grote boog der seizoenen te weerspiegelen aan de hand van spreuken, gezangen en rituelen. Hoe mooi!

Waarom vormtekenen?

Vormtekenen5

Een lijn is een verstilling van een beweging. Een lijn, vanuit de beweging aangezet, wordt zichtbaar op papier en beweegt daarna verder. Wanneer we een lijn zien, worden we innerlijk door deze beweging meegenomen en herkennen we de vorm die zij maakt. Zo is elke getekende vorm een tot rust gekomen beweging. Rudolf Steiner heeft het tekenen van vormen als nieuwe kunstimpuls in de steinerscholen ingebracht. Het is dan ook een vak wat uniek is aan ons onderwijs. Op verschillende plaatsen in zijn voordrachten sprak Steiner over het belang van het tekenen, waarmee hij dan eigenlijk het vormtekenen bedoelde. Hij geeft het belang van het vormtekenen aan en benoemt een aantal gebieden waarin het vormtekenen werkzaamheid heeft. Ten eerste zal het kind door het tekenen van stromende en hoekige vormen zijn fijne motoriek ontwikkelen waardoor de voorwaarden voor het leren schrijven geoefend worden. Ten tweede is het vormtekenen een krachtig middel om te werken aan de temperamenten. Als derde werking kennen we de ontwikkeling van de geometrie. De gehele geometrie wordt in de onderbouw vanuit het vormtekenen voorbereid. Tenslotte kunnen kinderen een basaal gevoel voor vormen ontwikkelen. Steiner achtte het van groot belang dat kinderen de uiterlijke werkelijkheid niet zouden natekenen voordat er een gezond begrip ontstaan is voor de basale vormen zoals driehoek, vierkant enzovoort.

 

Waarom we vormtekenen geven in de lagere school
1) Vormtekenen stimuleert de innerlijke beweeglijkheid.
2) Je ontwikkelt er zintuiglijke en motorische vaardigheden mee.
3) De vormen die getekend worden in de lagere klassen, vormen de basis van het schrift.
4) Het maken van geometrische vormen legt de basis voor meetkundige vaardigheden.
5) Vormtekenen vormt het voorstellend denken.
6) Het wekt de fantasiekracht.

 

Conclusie:
Je maakt als het ware een verbinding tussen wat je ziet, ervaart, bedenkt en vervolgens op papier brengt. Deze vaardigheid is op vele gebieden zeer belangrijk, ook in de 'denkvakken' Het is verrijkend hieraan te kunnen werken via de vorm, het doen en dit niet alleen te stimuleren via het zuivere denken.

 

IMG 20220217 WA0001

Steinerscholen in Antwerpen & Omgeving

In Antwerpen hebben we een breed aanbod, voor instappers, kleuters, lagere school, secundaire school, en buitengewoon onderwijs . Je vindt onze scholen op volgende plaatsen:

KLEUTERSCHOLEN 

 

Steinerschool Antwerpen kleuterschool

Volkstraat 40, 2000 Antwerpen

W: www.steinerschoolantwerpen.be

F:  Facebook Steinerschool Antwerpen

 

Steinerschool Antwerpen kleuterschool

Lamorinièrestraat 229, 2018 Antwerpen

W: www.steinerschoolantwerpen.be

F:  Facebook Steinerschool Antwerpen

 

De Hazelaar kleuterschool

Lange Lozanastraat 117, 2018 Antwerpen

W: www.steinerschooldehazelaar.be

 

Steinerschool Lohrangrin kleuterschool

Park Hof van Mols- Boomsesteenweg 94, 2610 Wilrijk

W: www.lohrangrin.be

F:  Facebook Lohrangrin

 

De Kleine Wereldburger kleuterschool

Generaal De Wetstraat 16, 2140 Borgerhout

W: www.dekleinewereldburger.be

F:  Facebook De Kleine Wereldburger

 

‘t Speelschooltje, Steinerschool Antwerpen, kleuterschool

Transvaalstraat 21, 2600 Berchem

W: www.steinerschoolantwerpen.be

F:  Facebook Steinerschool Antwerpen

 

LAGERE SCHOLEN

Steinerschool Antwerpen Lagere school

Volkstraat 40, 2000 Antwerpen

W: www.steinerschoolantwerpen.be

F:  Facebook Steinerschool Antwerpen

Steinerschool Antwerpen Lagere school

Lamorinièrestraat 229, 2018 Antwerpen

W: www.steinerschoolantwerpen.be

F:  Facebook Steinerschool Antwerpen

 

Steinerschool Lohrangrin Lagere school + buitengewoon onderwijs type basisaanbod

Park Hof van Mols -Boomsesteenweg 94, 2610 Wilrijk

W: www.lohrangrin.be

F:  Facebook Lohrangrin

 

De Kleine Wereldburger Lagere school

Generaal De Wetstraat 16, 2140 Borgerhout

W: www.dekleinewereldburger.be

F:  Facebook De Kleine Wereldburger

 

Parcivalschool buitengewoon onderwijs, lagere school, type basisaanbod, type 2 en type 9

Lamorinièrestraat 77, 2018 Antwerpen

W: www.parcivalschool.be

F:  Facebook Parcivalschool

SECUNDAIRE SCHOLEN

 

Hibernia, Middelbare Steinerschool Antwerpen, ASO met Latijn 1ste graad

Volkstraat 40, 2000 Antwerpen

W: www.hiberniaschool.be

F:  Facebook Hiberniaschool

 

MSV De Es Algemeen onderwijs ASO (1ste, 2de, 3de graad) Beroepsgericht onderwijs (1ste graad)

Diksmuidelaan 227, 2600 Berchem

W: www.de-es.be

Parcivalschool buitengewoon onderwijs, middelbare school

OV1 (type 2, type 4, type 9) en OV3, (type basisaanbod, type 4, type 9)

Lamorinièrestraat 77, 2018 Antwerpen

W: www.parcivalschool.be

F:  Facebook Parcivalschool

Waarom toneel?

Kinderen leren heel wat meer van toneelspelen dan enkel stevig spreken en goed acteren.

 

Toneel spelen blijft in ons onderwijs vooral een pedagogisch proces waarvan niet enkel het eindresultaat telt. Toch blijft de opvoering dé uitdaging, het doel waardoor de boog strak gespannen kan blijven. Toneel spelen doorbreekt persoonlijke grenzen. Het spelplezier en de steun van de vertrouwde groep brengt kinderen steeds een stapje verder.

Toneel valt niet te klasseren onder één vak. Bij het oefenen en spelen van toneel komen veel disciplines aan bod. Aan de ene kant is er het verstandelijke leren op verschillende gebieden, aan de andere kant is er het grote sociale aspect.
We oefenen zoveel dingen tegelijk, dat een toneelperiode als taalperiode omschrijven tekort doet aan de inhoud ervan.

Taal is er uiteraard en wordt geoefend op vele vlakken:

  • taal duidelijk en goed spreken
  • taal juist interpreteren -> intonatie, ondersteunende beweging...
  • correcte zinnen van buiten leren en dusdanig juiste zinstructuren verinnerlijken
  • taal in beeld brengen -> uitbeelden

Er zit echter ook een rekenkundig aspect aan toneelspelen. Je moet je als speler bewust zijn van het chronologisch verloop van het stuk:
-wanneer is het mijn beurt?
-wanneer moet ik achter de metallofoon gaan staan enz...

Je moet je bewust zijn van de weg die je moet afleggen en kunnen inschatten hoeveel tijd je nodig hebt om op het juiste moment op de aangewezen plaats te staan.

Sociaal gezien en op persoonlijk vlak wordt er veel verwacht van de kinderen tijdens een toneelperiode.
Terughouding is misschien wel het moeilijkste aspect van al. Wanneer we het stuk in rollen spreken of spelen, moet ieder z’n beurt afwachten en de ander laten spreken op zijn tijd. Op zich is dit een logische situatie. De kinderen echter, kennen vaak het volledige stuk van buiten en willen bepaalde prettige stukjes heel graag meespreken.

Wanneer een kind bij het spreken of spelen van een rol hapert of onzeker is, is bij anderen de verleiding vaak groot om in zijn of haar plaats te gaan spelen. Dit vergt veel terughouding van een kind.

Er wordt bij het spelen appèl gedaan op inlevingsvermogen. Wanneer kinderen zich moeten inleven in een gegeven rol, leren ze bijna onbewust meer over sociale relaties.
Ze leren begrip opbrengen voor anderen en het andere.
Ze krijgen inzicht in het effect van handelen, reageren, non-verbale communicatie. De kinderen leren zich bewust te worden van hun eigen gedrag en houding. Ze proberen in te zien hoe ze op het podium staan.
Ze moeten spreken om te worden verstaan. Ze moeten spelen om te worden begrepen. Ze moeten zich anders kleden om te worden gezien.

Kortom de leerling treedt toch voor een groot deel in de onveiligheid. De houvast aan de tekst, aan de opeenvolging van handelingen en de leerkracht vooraan, brengen hem echter in de stroom waarin hij zich veilig kan bewegen.

Concreet kan het als volgt lopen…

Allereerst vertelt de leerkracht het verhaal en kadert dat in de klasverhalenstof of de cultuursfeer. Vervolgens krijgen de kinderen een boekje met de tekst.

Dagelijks gaan we de tekst dan doorspreken en oefenen. We bespreken vaak ook de onderliggende boodschappen in de tekst. Wat zou die daarbij denken, voelen, hoe zou die dat dan zeggen? Enz… Korte stukjes worden in de klas door steeds verschillende kinderen uitgebeeld. De kinderen mogen bepaalde geliefde scènes in kleine groepjes gaan oefenen en voorbrengen. Zo ontstaat er een eerste verkenning van voorkeuren voor een bepaalde rol.

In de hogere klassen geven de kinderen hun voorkeurrol op + de rollen die ze eventueel ook nog wel willen spelen. De leerkracht wacht dan de zware taak om de rolverdeling uit te schrijven.

Een leerkracht kiest niet enkel op basis van wie goed is in een rol. Het kind moet er ook iets aan hebben om een bepaalde rol te spelen.
Er zijn verschillende redenen mogelijk waarom je een kind een bepaalde rol geeft.
Je kan de rol als een uitdaging zien.
vb. Haantje de voorste moet zich inleven in een ondersteunende rol.

Een teruggetrokken kind leert zijn spreekangst overwinnen in een erg geliefde rol. Een kind speelt een rol die perfect bij zijn/haar karakter aansluit, om zichzelf een spiegel voor te houden, enz...

Het probleem blijft natuurlijk dat je dit soort dingen moeilijk aan de kinderen zelf kan uitleggen. Hoewel, ze voelen het onbewust vaak aan.
Dan blijft er uiteraard nog de trots van de leerkracht die toch ook graag een toneelstuk brengt dat lukt. Gelukkig hebben de kinderen elk jaar toneel. Wie het ene jaar niet de gepaste of gewilde rol kan spelen, kon het misschien een vorige keer of kan het een volgende keer.

De muziek voor het toneel wordt iedere ochtend geoefend en juf Anja zet in haar les de puntjes op de i.

In de helft van de tweede week volgt dan meestal pas de rollenverdeling en leren de leerlingen hun eigen stukjes tekst van buiten.

Dan komt het repeteren met kleren aan. Het beeld wordt vollediger.  De belichting erbij en het beeld wordt compleet.

De opvoering is de kers op de taart maar wat hier allemaal aan voorafgaat is het eigenlijke doel.